Thực hiện Luật đất đai số 31/2024/QH15 (được sửa đổi, bổ sung tại Luật số 43/2024/QH15) có hiệu lực từ ngày 01 tháng 8 năm 2024. Theo đó, Chính phủ đã ban hành các Nghị định hướng dẫn thi hành và Nghị định quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai. Để đảm bảo việc triển khai thực hiện kịp thời, đúng quy định của pháp luật, Sở Tài nguyên và Môi trường yêu cầu UBND các huyện, thành phố tuyên truyền và triển khai thực hiện những nội dung sau:
Căn cứ Điều 131 Luật Đất đai năm 2024 quy định:
“1. Đăng ký đất đai là bắt buộc đối với người sử dụng đất và người được giao đất để quản lý.
…
3. Đăng ký đất đai, tài sản gắn liền với đất bao gồm đăng ký lần đầu và đăng ký biến động…”
Các trường hợp đăng ký biến động được quy định tại Điều 133 Luật Đất đai năm 2024. Trong đó, các trường hợp đăng ký biến động sau đây trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày có biến động, người sử dụng đất phải đăng ký biến động tại cơ quan có thẩm quyền:
- Người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất thực hiện các quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, thừa kế, tặng cho quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất; góp vốn bằng quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với đất; cho thuê, cho thuê lại quyền sử dụng đất trong dự án xây dựng kinh doanh kết cấu hạ tầng; chuyển nhượng dự án có sử dụng đất;
- Người sử dụng đất, chủ sở hữu tài sản gắn liền với đất được phép đổi tên;
- Thay đổi quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất do chia, tách, hợp nhất, sáp nhập, chuyển đổi mô hình tổ chức hoặc sự thỏa thuận của các thành viên hộ gia đình hoặc của vợ và chồng hoặc của nhóm người sử dụng đất chung, nhóm chủ sở hữu tài sản chung gắn liền với đất;
- Thay đổi quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo kết quả hòa giải thành về tranh chấp đất đai được Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền công nhận; thỏa thuận trong hợp đồng thế chấp để xử lý nợ; quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về giải quyết tranh chấp đất đai, khiếu nại, tố cáo về đất đai; bản án, quyết định của Tòa án, quyết định thi hành án của cơ quan thi hành án đã được thi hành; quyết định hoặc phán quyết của Trọng tài thương mại Việt Nam về giải quyết tranh chấp giữa các bên phát sinh từ hoạt động thương mại liên quan đến đất đai; văn bản công nhận kết quả đấu giá quyền sử dụng đất phù hợp với pháp luật;
- Xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền đối với thửa đất liền kề;
- Thay đổi về những hạn chế quyền của người sử dụng đất;
- Bán tài sản, điều chuyển, chuyển nhượng quyền sử dụng đất là tài sản công theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công.
Trường hợp thi hành án thì thời hạn đăng ký biến động được tính từ ngày bàn giao tài sản thi hành án, tài sản bán đấu giá; trường hợp thừa kế quyền sử dụng đất thì thời hạn đăng ký biến động được tính từ ngày phân chia xong quyền sử dụng đất là di sản thừa kế theo quy định của pháp luật về dân sự hoặc kể từ ngày bản án, quyết định của Tòa án có hiệu lực pháp luật.
Trường hợp không đăng ký theo quy định nêu trên thì sẽ bị xử phạt hành chính theo quy định tại Điều 16 Nghị định số 123/2024/NĐ-CP ngày 04 tháng 10 năm 2024 quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai.
Căn cứ Điều 20 Nghị định 101/2024/NĐ-CP ngày 29/7/2024 của Chính phủ về điều tra cơ bản đất đai; đăng ký, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất và Hệ thống thông tin đất đai quy định trách nhiệm của Ủy ban nhân dân các cấp trong việc tổ chức triển khai đăng ký đất đai, tài sản gắn liền với đất:
“2. Ủy ban nhân dân cấp huyện có trách nhiệm triển khai đăng ký đất đai; hằng năm chỉ đạo rà soát và tổ chức đăng ký đất đai đối với các trường hợp chưa thực hiện đăng ký trên địa bàn; chỉ đạo việc kiểm tra, xử lý các trường hợp không đăng ký đất đai theo quy định của pháp luật.
3. Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm sau đây:
a) Tổ chức việc đăng ký đất đai trên địa bàn; hướng dẫn, tuyên truyền người sử dụng đất thực hiện việc đăng ký đất đai; kiểm tra, xử lý các trường hợp không đăng ký đất đai theo quy định của pháp luật;
…”
Mặt khác, theo biên bản kiểm tra của Cục Đăng ký và Dữ liệu thông tin đất đai thực hiện Quyết định số 93/QĐ-CĐKDLTTĐĐ ngày 04 tháng 11 năm 2024 của Cục trưởng Cục Đăng ký và Dữ liệu thông tin đất đai thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường có kết luận những trường hợp khi thực hiện thủ tục hành chính mà không thực hiện xử phạt hành chính do chậm đăng ký đất đai là không đúng theo quy định.
Từ những nội dung nêu trên, Sở Tài nguyên và Môi trường yêu cầu UBND các huyện, thành phố chỉ đạo thực hiện một số nội dung như sau:
- Thực hiện tuyên truyền về việc đăng ký đất đai đối với các đối tượng sử dụng đất, được giao đất quản lý trên địa bàn.
- Chỉ đạo các tổ chức trực thuộc có sử dụng đất, được giao đất quản lý thực hiện đăng ký đất đai.
- Thực hiện rà soát và tổ chức đăng ký đất đai đối với các trường hợp chưa thực hiện đăng ký trên địa bàn; chỉ đạo việc kiểm tra, xử lý các trường hợp không đăng ký đất đai theo quy định của pháp luật.
- Thực hiện và chỉ đạo UBND cấp xã thực hiện việc xử phạt hành chính liên quan đến việc không đăng ký đất đai theo quy định.
