Viễn thám là lĩnh vực ứng dụng công nghệ cao phục vụ công tác quản lý nhà nước về tài nguyên môi trường, bảo đảm quốc phòng an ninh và một số ngành kinh tế xã hội khác. Viễn thám được ứng dụng và phát triển từ lâu ở Việt Nam, tuy nhiên công tác quản lý nhà nước về viễn thám cũng chỉ được đề cập đến trong một số năm gần đây. Kể từ khi được giao thực hiện chức năng quản lý nhà nước về viễn thám, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã quan tâm chỉ đạo xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật để ban hành hoặc trình cơ quan Nhà nước có thẩm quyền ban hành để tạo hành lang pháp lý cho công tác quản lý nhà nước về viễn thám từng bước đạt hiệu lực, hiệu quả.
Viễn thám ngày càng khẳng định vị trí quan trọng và vai trò ứng dụng rộng rãi trong các lĩnh vực như an ninh - quốc phòng, quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, biển hải đảo, quản lý thiên tai, nghiên cứu biến đổi khí hậu, hầu hết các quốc gia phát triển trên thế giới đều rất chú trọng tới việc xây dựng và ban hành các văn bản quy phạm pháp luật cho lĩnh vực này.
Nghị định là căn cứ pháp lý quan trọng, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước trong hoạt động viễn thám; khuyến khích tổ chức, cá nhân tham gia vào hoạt động liên quan đến viễn thám, đồng thời nâng cao hiệu quả ứng dụng công nghệ viễn thám trong quản lý tài nguyên, giám sát môi trường, thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu, bảo đảm an ninh quốc phòng và phát triển kinh tế - xã hội.
Nghị định số 03/2019/NĐ-CP gồm 6 Chương, 33 Điều; quy định cụ thể các nội dung trọng tâm đối với hoạt động viễn thám như: xây dựng hệ thống thu nhận dữ liệu viễn thám, cơ sở dữ liệu, lưu trữ, cung cấp, khai thác, sử dụng thông tin, dữ liệu ảnh viễn thám, sản phẩm ảnh viễn thám.., để phục vụ điều tra cơ bản, quản lý, quy hoạch lãnh thổ, phục vụ công cuộc phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh; quản lý, giám sát tài nguyên thiên nhiên và môi trường; cứu hộ, cứu nạn; khẳng định tính ưu việt của công nghệ viễn thám về các mặt đời sống xã hội.
Nghị định về hoạt động viễn thám góp phần từng bước hoàn thiện thể chế, chính sách pháp luật về hoạt động viễn thám, đồng thời có ý nghĩa quan trọng, giúp cho công tác quản lý nhà nước về tài nguyên môi trường ngày càng hiệu quả hơn đem lại lợi ích kinh tế xã hội, đáp ứng yêu cầu phát triển của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Chính phủ ban hành Nghị định về hoạt động viễn thám làm nền tảng cho hệ thống pháp luật về viễn thám và hướng tới xây dựng Luật Viễn thám.
